Lachugueto
Lactuca serriola
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Lachugo-fèro, Escarolo, Lachugo-bastardo, Lachugo-sóuvajo, Douceto.
Noms en français : Laitue sauvage, Saint-joseph.
Descripcioun :Se recounèis l'estiéu à soun long pecout que porto de pichòti flour jauno. Li fueio soun peréu forço retaiado à-n-aquelo pountanado. L'ivèr formo uno rouseto emé de fueio pulèu largo e qu'an uno renguiero de péu sus lou dessouto que vènon espinous emé l'age (fotò).
Usanço :La lachugo-fèro bèn jouino èi manjado coume ensalado champanello. Uno pau mai vièio, li fueio après soun amaro e mai duro. A passa tèms se disié qu'èro depurativo e que lavavo lou cors à la primo. Li formo cultivado de lachugo vènon d'aquelo planto.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Lactuca
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Liò : Champ
- Colo
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Lactuca serriola L., 1756
Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810